• Các vị trí của dị vật:

-    Dị vật to thường mắc ở thượng thanh môn, như hạt chôm chôm.

-    Dị vật nhỏ hơn có thể bị kẹt ở thanh môn, như xương cá, vỏ tôm tép

-    Dị vật có thể đi xuống dưới thanh môn, khí quản hay phế quản.

-    Dị vật có thể ghim vào thành khí phế quản như lưỡi câu, kim...

Ảnh minh họa (nguồn: internet).

• Lâm sàng

-    Hội chứng xâm nhập: biểu hiện bằng cơn ho sặc sụa, tím tái, vã mồ hôi, trợn mắt,..

-    Khó thở thanh quản: thở hước, thở rít, gắng sức khi hít vào, bứt rứt, vật vã do đường thở bị bít tắc.

-   Khám phổi có thể nghe ran rít, ran ngáy cả 2 bên phổi do đường thở bị hẹp, dấu cờ bay lật phật là đặc hiệu cho dị vật ở khí quản.

• Xử trí:

Nguyên tắc: phải đảm bảo khai thông đường thở, lấy bỏ dị vật càng sớm càng tốt.

+ Trường hợp bệnh nhân không khó thở thì đưa ngay đến bệnh viện để kiểm tra, nếu có sẽ tiến hành soi gắp dị vật.

+ Khi người bệnh khó thở tím tái: nếu bệnh nhân lớn có thể làm nghiệm pháp Heimlic: để bệnh nhân đứng, người cúi ra trước, người cấp cứu đứng phía sau, hai tay bắt vào nhau thành một nắm đấm để vào vùng thượng vị của bệnh nhân, sau đó giật mạnh từ trước ra sau và từ dưới lên trên để làm tăng áp lực trong lồng ngực nhằm có thể tống dị vật ra. Nếu không kết quả phải tìm cách đưa bệnh nhân đến ngay bệnh viện để soi gắp dị vật.

+ Nếu bệnh nhân bất tỉnh: đặt người bệnh ở tư thế nằm. Người cấp cứu quỳ trên người người bệnh. Đặt bàn tay trên bụng người bệnh, giữa rốn và xương ức, bàn tay kia đặt trên bàn tay này. Làm động tác đẩy mạnh và nhanh lên phía trên, làm đi làm lại 10 lần. Cần theo dõi miệng người bệnh, nếu dị vật xuất hiện thì nhanh chóng lấy ra.

• Biến chứng:

- Nếu không được xử trí kịp thời bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng do dị vật bít lấp đường thở.

- Dị vật có thể gây viêm phế quản, viêm phổi, tràn khí màng phổi, áp xe phổi, sẹo hẹp thanh quản,….

• Dự phòng:

- Không cười đùa khi ăn, không cố ép khi trẻ đang khóc.

- Không ngậm đồ vật khi chơi, khi làm việc.

- Tránh để vật nhỏ, hạt hoa quả trong tầm tay trẻ em….