Điều trị đau cổ vai gáy

Nguyên tắc điều trị

- Điều trị triệu chứng bệnh kết hợp với giải quyết nguyên nhân nếu có thể.

- Kết hợp điều trị thuốc với các biện pháp vật lý trị liệu, phục hồi chức năng và các biện pháp không dùng thuốc khác.

- Chỉ định điều trị ngoại khoa khi cần thiết.

Các biện pháp không dùng thuốc

- Hướng dẫn bệnh nhân, thay đổi thói quen sinh hoạt, công việc (tư thế ngồi làm việc, sử dụng máy tính,...

- Trong giai đoạn cấp khi có đau nhiều hoặc sau chấn thương có thể bất động cột sống cổ tương đối bằng đai cổ mềm kết hợp chườm ấm vùng cổ vai bằng miếng đệm nóng hoặc xoa bóp vai gáy nhẹ nhàng để tăng lưu thông máu, giúp cơ được thư giãn.

- Tập vận động cột sống cổ, vai, cánh tay với các bài tập thích hợp

- Vật lý trị liệu: Liệu pháp nhiệt, kích thích điện, siêu âm liệu pháp, xoa bóp bấm huyệt, châm cứu, kéo giãn cột sống (tại các cơ sở điều trị vật lý và phục hồi chức năng).

Các phương pháp điều trị thuốc

Thuốc giảm đau: Tùy mức độ đau, có thể dùng đơn thuần hoặc phối hợp các nhóm thuốc sau theo chỉ định của bác sĩ.

+ Thuốc giảm đau thông thường như paracetamol.

+ Thuốc giảm đau dạng phối hợp: paracetamol kết hợp với một opiad nhẹ như codein hoặc tramadol.

+ Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Lựa chọn một thuốc thích hợp tùy cơ địa bệnh nhân và các nguy cơ tác dụng phụ. Ví dụ bệnh nhân có bệnh lý dạ dày- tá tràng nên dùng nhóm ức chế chọn lọc COX-2 hoặc phối hợp với một thuốc ức chế bơm proton.

Thuốc giãn cơ: Thường dùng trong đợt đau cấp, đặc biệt khi có tình trạng co cứng cơ.

Các thuốc khác:

+ Thuốc giảm đau thần kinh: Có thể chỉ định khi có bệnh lý rễ thần kinh nặng hoặc dai dẳng, nên bắt đầu bằng liều thấp, sau đó tăng liều dần tùy theo đáp ứng điều trị.

+ Thuốc chống trầm cảm ba vòng (liều thấp) khi có biểu hiện đau thần kinh mạn tính hoặc khi có kèm rối loạn giấc ngủ.

+ Vitamin nhóm B: Viên 3B (B1, B6, B12) hoặc dẫn chất B12 mecobalamin.

+ Corticosteroid: Trong một số trường hợp có biểu hiện chèn ép rễ nặng và có tính chất cấp tính mà các thuốc khác ít hiệu quả.

Điều trị ngoại khoa

Một số chỉ định: Đau nhiều song điều trị nội khoa ít có kết quả, có tổn thương thần kinh nặng và tiến triển, có chèn ép tủy cổ đáng kể.

Một số phương pháp phẫu thuật chủ yếu: Chỉnh sửa cột sống để giải phóng chèn ép thần kinh tại các lỗ tiếp hợp bị hẹp, lấy nhân nhày đĩa đệm thoát vị, làm dính và vững cột sống.

Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khi điều trị bệnh đau cổ vai gáy

Để quá trình điều trị đau vai gáy đạt hiệu quả cao, người bệnh cần kết hợp thay đổi thói quen sinh hoạt cũng như chế độ dinh dưỡng hằng ngày:

Tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh việc tự ý ngừng điều trị khi thấy cơn đau đã thuyên giảm.

Hạn chế các hoạt động xoay vặn mạnh cột sống cổ vì có thể gây thêm các tổn thương cho dây thần kinh.

Tránh nằm hoặc ngồi một chỗ quá lâu có thể khiến các cơ vùng cổ bị co cứng, kém linh hoạt.

Thực hiện các động tác thể dục nhẹ nhàng để giúp cơ cổ được thư giãn như xoay cổ, ngửa đầu trước sau, xoay đầu qua hai bên,...

Bổ sung các khoáng chất cần thiết cho xương khớp như canxi, omega -3, vitamin C-D-E, vitamin nhóm B, glucosamine,...

Hạn chế các thức ăn nhiều dầu mỡ, các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá.

3 bài tập đau vai gáy đơn giản tại nhà

Bài tập 1

- Bài tập giúp thư giãn một bên hoặc hai bên vùng cơ cổ và vai gáy.

- Người bệnh ngồi thẳng lưng trên ghế.

- Tay trái đưa ra phía sau lưng để cố định phần vai của mình.

- Tay phải choàng qua đầu, đồng thời kéo giãn đầu về phía bên phải nhằm căng cơ vùng cổ bên trái.

- Giữ yên tư thế trong 10 giây.

- Sau đó đổi bên và thực hiện tương tự.

Bài tập 2

- Bài tập giúp thư giãn các cơ vùng cổ, vai và bắp tay.

- Tư thế ngồi trên ghế.

- Đan hai tay vào nhau và đưa thẳng về phía trước, lòng bàn tay hướng ra ngoài.

- Tiếp tục đưa tay cao lên qua đầu cho đến khi thấy căng vùng bắp tay, lưu ý mắt nhìn theo tay.

- Giữ yên 10-15 giây, lặp lại động tác 3 lần.

Bài tập 3

- Các động tác dưới đây giúp kéo giãn vùng cổ và vùng vai, góp phần xoa dịu cơn đau cổ và vai gáy.

- Người bệnh ngồi trên ghế giữ thẳng lưng.

- Đan hai tay vào nhau ở phía sau lưng.

- Cố gắng giữ thẳng tay và đưa tay lên cao trong 10 giây.

- Thực hiện động tác 3 lần.

Các việc nên làm và không nên làm giúp phòng ngừa bệnh đau cổ vai gáy

Đau cổ vai gáy là triệu chứng thường gặp của nhân viên văn phòng hoặc những đối tượng thường xuyên làm việc với tư thế cố định, ít vận động như nhân viên lập trình máy tính, kế toán, kiến trúc sư... Để phòng ngừa đau vai gáy, mọi người nên thay đổi thói quen khi ngồi làm việc.

Các việc không nên làm

- Không ngồi quá lâu trong thời gian dài, nên thay đổi tư thế hoặc đứng lên vươn vai đi lại sau mỗi 45 phút làm việc.

- Khi sử dụng điện thoại, không dùng bả vai và đầu để giữ điện thoại khi nói chuyện; Không nên cúi đầu nhìn màn hình điện thoại quá lâu mà nên đặt màn hình điện thoại ngang tầm mắt Không nằm ngủ gục mặt trên bàn.

- Đặt màn hình máy tính ngang tầm mắt, điều chỉnh chiều cao bàn ghế phù hợp sao cho khuỷu tay vuông góc với mặt bàn khi gõ máy.

Các việc nên làm

Thực hiện tư thế ngồi đúng giúp bảo vệ sức khỏe

- Lưng luôn ở trạng thái thẳng tạo với phần đùi gốc 90 độ.

- Cổ nhìn thẳng, hạn chế tình trạng cúi xuống gây mỏi cổ. Bạn có thể kê máy tính ngang tầm mắt ở tư thế thẳng lưng để tránh cúi xuống.

- 2 chân và đùi tạo ở tư thế góc 90 độ vì khi để chân thả lỏng sẽ ảnh hưởng đến sự tuần hoàn của máu trong cơ thể.

Vận động ở nhà

- Đi bộ lên/xuống cầu thang thay vì đi thang máy

- Thay trò chơi điện tử thành trò chơi hoạt động

- Giới hạn thời gian xem ti vi

- Kết hợp vận động trong khi giải trí, xem TV: nâng tạ, căng cơ theo các tư thế yoga, sử dụng xe đạp tập, ít dùng điều khiển từ xa hơn.

- Tập thể dục tại nhà theo video hướng dẫn trên internet

- Có các cuộc họp đi bộ và nói chuyện khi đi dạo

- Đi bộ/đạp xe đi làm

Vận động ở nơi làm việc

- Đứng dậy đi lại vài phút mỗi 1-1.5 tiếng ngồi tại chỗ

- Đứng khi nói chuyện điện thoại

- Đi thang bộ thay vì sử dụng thang máy

- Dạo quanh văn phòng, tòa nhà trong giờ giải lao

- Nói chuyện trực tiếp với đồng nghiệp thay vì email

- Bàn bạc công việc trong khi di chuyển, thay vì thường xuyên ngồi trong phòng họp

- Thay đổi tư thế, vận động chân, tay ngay tại ghế ngồi trong lúc làm việc.

- Khi thấy triệu chứng đau mỏi cổ vai gáy xuất hiện thường xuyên, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị đúng cách. Hiểu đúng bệnh, chữa đúng cách sẽ giúp người bệnh nhanh chóng thoát khỏi cơn cơn đau vai gáy và cải thiện chất lượng cuộc sống.