Vướng từ cả hai phía
9 tháng đầu năm 2017, BV Đa khoa TP Cần Thơ tiếp nhận gần 94.000 lượt bệnh từ các đơn vị y tế trong và ngoài thành phố chuyển đến. BV chuyển tuyến bệnh nhân đến các BV chuyên khoa của thành phố và lên tuyến trên (TP Hồ Chí Minh) khoảng 5.000 lượt bệnh. Như vậy, số lượt chuyển đến nhiều gấp 20 lần so với chuyển đi.
Trong các BV tuyến quận- huyện, BV Đa khoa quận Thốt Nốt và BV Đa khoa quận Ô Môn chuyển người bệnh đến BV Đa khoa TP Cần Thơ nhiều nhất, mỗi BV chuyển khoảng 8.000 lượt. Các BV tuyến thành phố và BV tư nhân chuyển đến hơn 10.000 lượt, trong đó, nhiều nhất là BV Tim mạch Cần Thơ chuyển sang gần 8.000 lượt, chủ yếu là điều trị nội trú. BV Đa khoa thành phố còn tiếp nhận lượng lớn bệnh nhân từ các BV lân cận thuộc tỉnh Vĩnh Long. Các bệnh chuyển tuyến nhiều nhất thuộc về nội khoa: tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, thần kinh, suy thận mạn… Các bệnh ngoại khoa chuyển tuyến thường gặp là bệnh về gan mật, dạ dày, u đại tràng, bệnh về mạch máu, chấn thương sọ não, mắt, tai mũi họng, vượt quá khả năng phẫu thuật tại các BV tuyến cơ sở.
Lãnh đạo các đơn vị y tế cho biết, quá trình thực hiện chuyển tuyến còn tồn tại nhiều vướng mắc. Theo các bác sĩ BV Đa khoa TP Cần Thơ, về thủ tục hành chính, nhiều người bệnh được chuyển đến BV tuyến trên, nhưng đơn vị y tế tuyến đưới chưa ghi đầy đủ, chính xác các nội dung trên giấy chuyển viện, làm ảnh hưởng đến việc thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT cho người bệnh. Tuyến dưới còn thông tin sơ sài, chưa ghi đầy đủ phần tóm tắt diễn biến, các triệu chứng, quá trình điều trị của người bệnh, nên rất khó cho tuyến trên tham khảo để có hướng xử trí tiếp theo. Nhiều trường hợp bệnh nhân được sơ cấp cứu ban đầu và sử dụng thuốc chưa đúng quy định, khiến tình trạng bệnh nặng thêm. Một số trường hợp chuyển tuyến trễ, nên việc hồi sức cấp cứu và điều trị ở tuyến trên không hiệu quả…
Bác sĩ Đặng Văn Hải, Trưởng Khoa Cấp cứu BV Đa khoa TP Cần Thơ, cho biết: Hồ sơ chuyển viện không đầy đủ sẽ không được BHYT thanh toán chi phí khám chữa bệnh cho bệnh nhân. Thủ tục chuyển viện thiếu, bổ sung hồ sơ rất phiền hà. Trường hợp khác, việc chuyển viện không đảm bảo an toàn, đơn vị tuyến dưới cử tài xế xe cứu thương chở người bệnh đến BV mà không có nhân viên y tế đi theo. Ngoài ra, nhiều trường hợp cán bộ y tế chuyển viện không mặc đồng phục cán bộ y tế, không đeo bảng tên, khó cho đơn vị tiếp nhận. Một số trường hợp, mặc dù người bệnh đã ngưng tim, ngưng thở trước đó nhưng vẫn chuyển lên tuyến trên...
BV tuyến trên than khó, BV tuyến cơ sở cũng chia sẻ nhiều vướng mắc trong quá trình phối hợp. Theo lãnh đạo BV huyện Vĩnh Thạnh, do BV cách trung tâm thành phố khoảng 70km, nhiều trường hợp cấp cứu vì an toàn người bệnh, nên chuyển sang tỉnh An Giang. Một số trường hợp khi tuyến dưới chuyển lên BV Đa khoa thành phố, cán bộ y tế tiếp nhận bệnh phàn nàn, dẫn đến tâm lý bất an của người bệnh. Lãnh đạo Trung tâm Y tế huyện Trà Ôn (tỉnh Vĩnh Long), chia sẻ, từ Trà Ôn qua BV Đa khoa TP Cần Thơ gần hơn so với chuyển lên trung tâm tỉnh; vì vậy, khi vượt quá khả năng điều trị của BV thì chuyển bệnh đến BV Đa khoa TP Cần Thơ. Trong quá trình chuyển viện, một số trường hợp gặp khó khăn vì thiếu thủ tục hành chính, hoặc bệnh diễn biến theo chiều hướng xấu, BV khó lường trước được.
Tìm giải pháp đồng bộ
Bác sĩ CKII Lê Quang Võ, Giám đốc BV Đa khoa TP Cần Thơ cho biết, hằng năm, BV định kỳ tổ chức hoạt động giao ban tuyến, nhằm rút kinh nghiệm trong công tác chuyển tuyến giữa các cơ sở khám chữa bệnh BHYT. Đồng thời, tìm ra giải pháp phối hợp chặt chẽ trong thực hiện các thủ tục chuyển tuyến, tạo điều kiện cho các BV hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Từ khó khăn trên, lãnh đạo BV Đa khoa TP Cần Thơ kiến nghị nhiều giải pháp phối hợp. Cụ thể, trong giấy chuyển tuyến, đề nghị BV tuyến dưới ghi đầy đủ chi tiết về quá trình diễn tiến bệnh, xử trí cấp cứu, các loại thuốc, dịch truyền… đã sử dụng để BV tuyến trên có cơ sở tiếp tục cấp cứu và điều trị cho người bệnh. Với các bệnh nặng, bệnh khó, phức tạp, không đáp ứng với điều trị tại các BV tuyến dưới, cần chuyển tuyến kịp thời để có cơ hội cứu sống người bệnh. Đối với 313 bệnh mạn tính, khi chuyển viện lên tuyến trên, trong giấy chuyển tuyến đề nghị ghi chẩn đoán bệnh mạn tính (bệnh chính) trước tiên, sau đó mới đến các bệnh phụ kèm theo, để người bệnh được sử dụng giấy chuyển tuyến photo trong 1 năm dương lịch. Ngoài ra, giữa các BV cần thông tin thường xuyên cho nhau, đảm bảo người bệnh được hưởng quyền lợi về BHYT theo đúng quy định. Mỗi quý, Bảo hiểm Xã hội thành phố cần thông báo đến các BV chi phí khám chữa bệnh đa tuyến để có giải pháp chấn chỉnh kịp thời, nhằm tránh vượt quỹ khám chữa bệnh BHYT.
Bác sĩ Nguyễn Thành Lập, Trưởng phòng Nghiệp vụ Y, Sở Y tế TP Cần Thơ khẳng định, việc chuyển tuyến quan trọng vì liên quan đến tính mạng người bệnh. Điều này đòi hỏi lãnh đạo các đơn vị phải nâng cao trách nhiệm của người thầy thuốc, chứ không phải chuyển bệnh xong là BV hết trách nhiệm. Các BV phải phổ biến danh mục kỹ thuật đã được phê duyệt của đơn vị cho cán bộ y tế BV, để biết rõ năng lực chuyên môn của BV. Trước khi chuyển bệnh đi, cần tuân thủ quy trình hội chẩn viện. Đồng thời, khi người bệnh chuyển lên tuyến trên điều trị, sau khi bệnh thuyên giảm, cần chuyển người bệnh về tuyến dưới để tiếp tục điều trị. Đối với trường hợp người bệnh gây áp lực tâm lý, đòi BV tuyến dưới chuyển lên tuyến trên, BV tuyến dưới phải căn cứ vào tình trạng bệnh nhân, năng lực chuyên môn của đơn vị và khi không điều trị được thì phải chuyển.
Theo bác sĩ Nguyễn Thành Lập, chuyển tuyến cần phối hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị, chuyển đúng để đảm bảo an toàn và quyền lợi về BHYT cho bệnh nhân. BV cần chú trọng nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ y tế. Hằng năm, lãnh đạo BV xem lại các loại bệnh chuyển tuyến nhiều nhất, khoa nào chuyển bệnh nhiều nhất, phân tích nguyên nhân chuyển tuyến để định hướng phát triển chuyên môn kỹ thuật của BV.